กาแล็กซีทางช้างเผือกของเรา เมื่อเทียบกับกาแล็กซีอื่นแล้วเป็นอย่างไร?

ทางช้างเผือกมีความพิเศษเพราะเป็นบ้านของเรา ไม่ว่าเราจะอยู่ที่ใดบนโลก หากท้องฟ้ามืดพอ เราจะมองเห็นแถบแสงโค้งของทางช้างเผือกพาดผ่านเหนือศีรษะเสมอ แต่กาแล็กซีของเราคล้ายคลึงกับกาแล็กซีอื่น ๆ หรือไม่? มันเป็นกาแล็กซีแบบกังหันที่ผิดปกติ หรือเป็นกาแล็กซีทั่ว ๆ ไปในจักรวาล?

ก่อนที่เราจะค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ นักดาราศาสตร์มักคิดว่าระบบสุริยะของเรานั้นค่อนข้างธรรมดา การจัดเรียงทั่วไปของดาวเคราะห์หินใกล้ดวงอาทิตย์ และดาวเคราะห์แก๊สยักษ์ในระบบสุริยะชั้นนอกนั้นดูสมเหตุสมผล แต่เมื่อเราศึกษาระบบดาวเคราะห์อื่น ๆ พบว่าระบบสุริยะของเราค่อนข้างแปลก เพราะดาวเคราะห์ส่วนใหญ่อยู่ในวงโคจรรอบดาวแคระแดง ไม่ใช่ดาวฤกษ์แบบดวงอาทิตย์ และดาวแก๊สยักษ์มักจะโคจรใกล้กับดาวฤกษ์ของมัน

ปัจจุบันการสำรวจกาแล็กซีทั่วทั้งจักรวาล อย่างเช่นโครงการ SAGA (Satellites Around Galactic Analogs) คือโครงการสำรวจกาแล็กซีขนาดเล็ก (กาแล็กซีบริวาร) ที่โคจรรอบกาแล็กซีขนาดใหญ่ ที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับกาแล็กซีทางช้างเผือกของเรา เปรียบเหมือนการสำรวจหมู่บ้านเล็กๆ รอบๆ เมืองใหญ่ เพื่อศึกษาจำนวน ขนาด และลักษณะของหมู่บ้านเหล่านั้น (จำนวน, ขนาด, และการก่อตัวดาวของกาแล็กซีบริวาร)

เป้าหมายของ SAGA คือการศึกษากาแล็กซีขนาดเล็กที่โคจรรอบกาแล็กซีขนาดใหญ่ ทีมวิจัยได้ศึกษากาแล็กซี 101 แห่ง ที่มีมวลใกล้เคียงกับทางช้างเผือก และพบกาแล็กซีบริวาร 378 แห่ง เนื่องจากข้อจำกัดในการสังเกตการณ์ การศึกษานี้ครอบคลุมเฉพาะดาวที่มีมวลประมาณหนึ่งล้านเท่าของดวงอาทิตย์ขึ้นไป

เมื่อทีมวิจัยศึกษากาแล็กซีที่มีกาแล็กซีบริวารขนาดใหญ่ เช่น เมฆแมเจลแลนใหญ่ ที่เราเห็นในซีกโลกใต้ พบว่ากาแล็กซีเหล่านั้นมักมีกาแล็กซีบริวารมากกว่าสี่แห่ง แต่ทางช้างเผือกมีจำนวนกาแล็กซีบริวารน้อยผิดปกติ เหตุผลหนึ่งอาจเป็นเพราะเมฆแมเจลแลนใหญ่เพิ่งเข้ามาอยู่ในขอบเขตอิทธิพลของเราเมื่อไม่นานมานี้

การศึกษาครั้งที่สองซึ่งอ้างอิงข้อมูลจาก SAGA มุ่งเน้นไปที่การก่อตัวดาวฤกษ์ในกาแล็กซีบริวาร พบว่ายิ่งกาแล็กซีบริวารอยู่ใกล้กาแล็กซีหลักมากเท่าใด ก็ยิ่งมีแนวโน้มที่จะยังคงสร้างดาวฤกษ์อยู่ สิ่งนี้คล้ายกับสิ่งที่เราเห็นในหมู่กาแล็กซีบริวารของทางช้างเผือก ดังนั้น แม้ว่าทางช้างเผือกจะดูแปลกไปบ้าง แต่มันก็ไม่ได้มีความพิเศษเฉพาะอะไร และยังเป็นกาแล็กซีแบบกังหันอันเป็นที่รักของเราเสมอ

ข้อมูลอ้างอิง : Universe Today
How Does the Milky Way Compare to Other Galaxies?