นาซารายงานความคืบหน้าล่าสุดของภารกิจยานสำรวจจูโน (Juno) ที่กำลังปฏิบัติงานใกล้ดาวพฤหัสบดี โดยเปิดเผยว่ายานพลังงานแสงอาทิตย์ลำนี้ได้กลับมาทำงานตามปกติแล้ว หลังจากเผชิญกับเหตุการณ์ไม่คาดฝันถึงสองครั้งซ้อน เมื่อวันที่ 4 เมษายนที่ผ่านมา
เหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นขณะที่ยานจูโนกำลังบินเฉียดเข้าใกล้ดาวพฤหัสบดีในวงโคจรที่ 71 ซึ่งเป็นช่วงที่ยานเข้าสู่สถานะ “safe mode” ถึงสองครั้ง โดยสถานะนี้เป็นกลไกป้องกันตัวเองของยานอวกาศที่จะทำงานเมื่อตรวจพบความผิดปกติใดๆ ทำให้ระบบที่ไม่จำเป็นถูกระงับลง และยานจะมุ่งเน้นไปที่การทำงานหลัก เช่น การสื่อสารและรักษาพลังงาน ซึ่งเป็นไปตามแผนที่ได้ออกแบบไว้ ในระหว่างที่อยู่ใน safe mode อุปกรณ์วิทยาศาสตร์ทั้งหมดของจูโนจะถูกปิดการทำงานโดยอัตโนมัติ
อย่างไรก็ตาม ทีมปฏิบัติการภารกิจได้เร่งดำเนินการจนสามารถกลับมาเชื่อมต่อและรับส่งข้อมูลความเร็วสูงกับยานจูโนได้อีกครั้งในที่สุด ขณะนี้ยานกำลังอยู่ในขั้นตอนของการตรวจสอบและวิเคราะห์ซอฟต์แวร์การบินอย่างละเอียด โดยทีมงานจะใช้เวลาในอีกไม่กี่วันข้างหน้าเพื่อดาวน์โหลดข้อมูลทางวิศวกรรมและข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่ยานได้เก็บรวบรวมไว้ก่อนและหลังเหตุการณ์ safe mode กลับมายังโลก
สำหรับไทม์ไลน์ของเหตุการณ์ ยานจูโนเข้าสู่ safe mode ครั้งแรกเมื่อเวลา 05:17 น. ตามเวลา EDT (16:17 น. ตามเวลาประเทศไทย) ซึ่งเป็นเวลาประมาณหนึ่งชั่วโมงก่อนที่ยานจะบินเข้าใกล้จุด “perijove” หรือจุดที่ใกล้ดาวพฤหัสบดีที่สุดในวงโคจรที่ 71 และหลังจากนั้น 45 นาที ยานก็เข้าสู่ safe mode อีกครั้ง ซึ่งทั้งสองครั้ง ระบบของยานได้ทำงานตามที่ออกแบบไว้ทุกอย่าง ทั้งการรีบูตคอมพิวเตอร์ การปิดระบบที่ไม่จำเป็น และการปรับทิศทางเสาอากาศเพื่อสื่อสารกับโลก
เป็นที่ทราบกันดีว่า สภาพแวดล้อมรอบดาวพฤหัสบดีนั้นมีความรุนแรงมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งแถบรังสีที่อยู่ใกล้กับตัวดาวเคราะห์นั้นมีความเข้มข้นสูงที่สุด ข้อมูลเบื้องต้นชี้ให้เห็นว่า สาเหตุของเหตุการณ์ safe mode ทั้งสองครั้งใน Perijove 71 นั้น อาจเป็นผลมาจากการที่ยานบินผ่านเข้าไปในแถบรังสีที่มีความรุนแรงเหล่านี้ อย่างไรก็ตาม เพื่อป้องกันอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่สำคัญจากอนุภาคพลังงานสูงและลดผลกระทบจากรังสีที่เป็นอันตราย ยานจูโนจึงได้รับการติดตั้งห้องนิรภัยรังสีที่สร้างจากไทเทเนียม
นับตั้งแต่ยานจูโนเดินทางถึงดาวพฤหัสบดีเมื่อเดือนกรกฎาคม 2559 เหตุการณ์ safe mode ที่เกิดจากตัวยานเองในลักษณะนี้เกิดขึ้นแล้ว 4 ครั้ง โดยครั้งแรกเกิดขึ้นในปี 2559 ในวงโคจรที่สอง และอีกครั้งในปี 2565 ในวงโคจรที่ 39 ซึ่งในทุกๆ ครั้ง ยานอวกาศก็สามารถกลับมาทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพตามเดิม
สำหรับภารกิจต่อไปของยานจูโน จะเป็นการบินเฉียดใกล้ดาวพฤหัสบดีอีกครั้งในวันที่ 7 พฤษภาคม 2568 ซึ่งในครั้งนี้จะมีการบินเฉียดใกล้ดวงจันทร์ไอโอ (Io) หนึ่งในดวงจันทร์บริวารที่น่าสนใจของดาวพฤหัสบดี ในระยะทางประมาณ 89,000 กิโลเมตร แฟนๆ ภารกิจสำรวจอวกาศเตรียมติดตามความเคลื่อนไหวและข้อมูลใหม่ๆ จากยานจูโนกันได้เลย!
ข้อมูลอ้างอิง: PHYS. ORG
– NASA’s Juno back to normal operations after entering safe mode
