นักดาราศาสตร์ได้ค้นพบลำพลาสมาร้อนที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยพบเห็น ซึ่งพุ่งออกมาจากหลุมดำคู่หนึ่ง มีความยาวรวมถึง 23 ล้านปีแสง เทียบเท่ากับการเรียงกาแล็กซีทางช้างเผือกต่อกันถึง 140 กาแล็กซี
“ลำพลาสมานี้ไม่ได้มีขนาดเท่าระบบสุริยะ หรือทางช้างเผือกเท่านั้น เรากำลังพูดถึงขนาด 140 เท่าของเส้นผ่านศูนย์กลางทางช้างเผือก” มาร์ไทน์ อุย (Martijn Oei) นักวิจัยหลังปริญญาเอกจากคาลเทค (Caltech) และผู้เขียนนำของบทความในวารสารเนเจอร์ (Nature) กล่าว “ทางช้างเผือกจะเป็นเพียงจุดเล็กๆ เมื่อเทียบกับการปะทุครั้งใหญ่นี้”
ลำพลาสมายักษ์นี้ มีชื่อเล่นว่า พอเฟียรีออน (Porphyrion) ตามชื่อยักษ์ในตำนานเทพเจ้ากรีก อยู่ห่างจากโลก 7,500 ล้านปีแสง เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่จักรวาลของเรามีอายุ 6,300 ล้านปี หรือยังไม่ถึงครึ่งหนึ่งของอายุ 13,800 ล้านปีในปัจจุบัน การปะทุอันรุนแรงนี้ มีพลังงานรวมเทียบเท่ากับดวงอาทิตย์หลายล้านล้านดวง พุ่งออกมาจากด้านบนและด้านล่างของหลุมดำมวลมหาศาลใจกลางกาแล็กซีอันห่างไกล
ก่อนการค้นพบพอเฟียรีออน ระบบลำพลาสมาที่ใหญ่ที่สุดที่ได้รับการยืนยันคือ อัลไซโอเนียส (Alcyoneus) ซึ่งตั้งชื่อตามยักษ์ในตำนานเทพเจ้ากรีกเช่นกัน อัลไซโอเนียส ถูกค้นพบในปี ค.ศ. 2022 โดยทีมเดียวกันกับที่ค้นพบพอเฟียรีออน มีขนาดเทียบเท่ากับทางช้างเผือกประมาณ 100 กาแล็กซี ในขณะที่ลำพลาสมาเซ็นทอรัส เอ (Centaurus A) ซึ่งเป็นระบบลำพลาสมาขนาดใหญ่ที่ใกล้โลกที่สุด มีขนาดเทียบเท่ากับทางช้างเผือก 10 กาแล็กซี
การค้นพบล่าสุดนี้ชี้ให้เห็นว่าระบบลำพลาสมายักษ์เหล่านี้ อาจมีอิทธิพลต่อการก่อตัวของกาแล็กซีในจักรวาลยุคแรกมากกว่าที่เคยเชื่อกัน
การค้นพบนี้ทำให้เราตั้งคำถามถึงความเข้าใจเกี่ยวกับวิวัฒนาการของจักรวาล และบทบาทของหลุมดำในการก่อกำเนิดกาแล็กซีต่างๆ พอเฟียรีออน และอัลไซโอเนียส อาจเป็นเพียงส่วนเล็กๆ ของสิ่งมหัศจรรย์ที่เรายังไม่เคยค้นพบในจักรวาลอันกว้างใหญ่นี้ ใครจะรู้ว่าในอนาคตเราอาจพบสิ่งที่ยิ่งใหญ่กว่านี้อีกก็เป็นได้
ข้อมูลอ้างอิง : PHYS. ORG
Astronomers discover biggest ever seen black hole jets, which blast hot plasma well beyond their own host galaxy
